Olé Burkinabé

13 december 2010 - Ouagadougou, Burkina Faso

Allereerst met heuglijk nieuws op het net gegaan: Den Arno is geboren! Congrats Alex en Joke, dat hij alles van jullie heeft meegekregen en van een goede gezondheid mag genieten!

 

We waren dus dikke twee weken geleden in Dogon en hebben toen de reis aangevat naar Burkina via Mopti naar Bobo-Diolasso. Aan de grens zijn we een stuk of drie keer gecontroleerd en hebben ze van enkele passagiers wat sloffen sigaretten afgenomen (eindejaarsperiode zeker en geld nodig bij de douane) en anderen die zonder pas reisden hebben ze een stevige boete laten betalen. Andere reizigers konden dan weer geen letter Frans, waren van Mauretanie en werden ook aan de kant gehouden, bij ons in het kantoor, maar die mochten na verloop van tijd (geld) toch bij ons de bus op.

 

Onze bestemming was Bobo-Diolasso, kortweg Bobo voor de vrienden. Zeer leuke stad naar Afrikaanse normen met een relaxed laidback volk. Nog niet al te veel asfalt, maar het begint toch te komen. Eens aangekomen, bleek het de nationale week van de cultuur te zijn in deze stad en hebben we zo enkele gratis optredens kunnen meepikken en ook de finale van la lutte traditionelle, worstelen op zijn Burkina's. Alle categorien kwamen aan bod en het eindigde met de zwaargewichten waarbij Mr Gorilla het opnam tegen Goliath, om ze maar een naam te geven. Twee beren die strijd leverden en waarbij Mr Gorilla een door de toeschouwers betwiste overwinning behaalde... Met alle commotie en geharrewar op zijn Afrikaans erbij.. Filmkes volgen.

 

In Bobo hebben we ook de Maurice gebeld, Abbe Pierre had ons de nummer meegegeven, maar het bleek Mr Sebastien te zijn, een medepastoor in zijn regio. Via een kennis van An hebben we deze gegevens verkregen gezien zij hier in de regio projecten ondersteunt. Net toen we de Taxi Brousse wilden nemen en we hem belden, bleek hij ook in Bobo te zijn en konden we 's namiddags met hem meerijden naar Kouka. Opnieuw de weg naar de grens met Mali en op het laatste kruispunt naar rechts, het echte Burkina in. Geen geasfalteerde wegen meer, pure stoffige pistes, geen elektriciteit tenzij van enkele zonnepaneeltjes, geen stromend water enzovoorts. Wel grappig is het feit dat de mensen hier blijven lachen als je ze voorbij snelt met de wagen en terstond een enorme stofwolk over hen heen laat komen.. Ander bijkomend gegeven is dan weer dat je hier nooit echt zuivere kleren moet aan doen, dat heeft toch geen zin, je ziet op het einde van de dag zo rood als de kleur van de grond zelf...

 

In Kouka hebben we kennis gemaakt met de verschillende projecten die Mr Sebastien op 4 jaar tijd had bewerkstelligd: spaarkantoor met microkredieten, volledig zelfbedruipend; mechanische molen voor bewerking millet en mais zodat de vrouwen tijd besparen ipv het fijn te kloppen met de stok, met als doel de vrouwen ook andere activiteiten te laten doen in hun leven; alfabetisering van de niet schoolgaande jongeren en ouderen van het dorp. Wat ons vooral opviel eens we de scholen bezochten was de overbevolking hier! Per leerjaar met soms tot 100 opeengepropt in de klas, enkele vragen later bleek dat ze zelfs leerlingen moeten weigeren die wel school willen volgen, maar waar gewoon geen plaats meer voor is! Die gaan dan weer in een andere streek scholen zoeken en verhuizen zo vaak al als 9 of 12-jarige om ergens samen met enkele andere jongeren of kinderen een kamer te huren en er samen te koken en te leven, gescheiden van de ouders die in het dorp achterblijven. Zo hebben we kennis gemaakt met drie kinderen van 9-13-14 jaar die uit hetzelfde gezin kwamen en samen wonen in een gebouw/kamer en waarbij de oudste de leiding heeft. Veel dorpen hebben hier een lagere school; maar het middelbaar is hier opgedeeld in twee soorten: lage graad en hoge graad. De lage  graad vind je dan weer in bvb grotere dorpen/steden in het arrondissement en Lyceums (de laatste graad) vind je dan weer in nog grotere (lees verder weg) dorpen/steden. Auto's, tenzij camions die katoen komen laden (oogsttijd), kom je er geheel niet tegen, kleine mobiletjes wel meer, fietsen ook wel, maar vooral te voet wordt hier alles gedaan. Als dan je lyceum 20 km verder weg ligt, weet je het wel.

 

Voorts hebben we er de dorpen bezocht, allemaal huizen gemaakt met wat de aarde hen kan geven. Resultaat na een hevig regenseizoen zijn de vele huizen die ineenstorten alsof je een zandkasteel hebt gemaakt dat wegspoeld door de zee die van eb naar vloed verandert. Vandaar ook de vele bakstenen die je her en der opgegraven ziet drogen langs de straat, om een nieuw stuk van het huis te bouwen... als er tijd is, want het is namelijk ook van groot belang om je eigen veld hier te bewerken wegens vaak zelf bedruipend, een goede oogst levert dan weer enkele centjes op van overschotten die je verkoopt en waarmee je je kinderen bvb naar school kan laten gaan etc..

 

Op een zondag hebben we zo ook het doopsel van een kleine mogen meemaken en zijn we uitgenodigd bij de familie om er (nee geen vlaai) de benen onder tafel te schuiven en te genieten van locaal gebrouwd bier dat ze Dolo noemen. Voorts brengt heel de geloofsgemeenschap wat eten mee en dat wordt op het einde van de mis gezamenlijk verdeeld: de ouderen apart, mannen eten apart, vrouwen apart en bedienen de mannen, kinderen apart. Deze structuur vind je nog vaak terug in het dagelijks leven en wordt nog steeds geëerbiedigd, van emancipatie of andere nog niet veel sprake. Wat we hier voor het eerst zagen was een soort entertainment met zang en dans voor kinderen, voorts zien we hier niet veel om handen voor de kinderen om zich te ontwikkelen, ouderen zien dat wel en kaarten dit ook aan, maar voorlopig leren ze veel door de omgang met elkaar en het leven in de brousse.

 

Later zijn we dan doorgereisd naar Tansila, het dorp van Abbe Pierre en hebben er kennisgemaakt met Jean de Dieu, de school, de foyer (internaat) en de nieuwbouw van een school waarvoor nog fondsen benodigd zijn. Ook hier werden we ontvangen met Dolo door de ouders van Abbe Pierre. Het internaat is mede gebouwd met steun via Agnes uit Balen, een mooi project, dat zeer veel succes kent en bijgevolg al te klein is. Meisjes leven met 17 in een zaal van 8*5m en jongens zelfs met 21 in stapelbedden. Ook hier hebben ze reeds kinderen moeten weigeren zodat deze nu thuis blijven van verdere opleidingen in verder verwijderde dorpen. De kinderen moeten er per jaar 25000CFA betalen, alsook twee zakken mais 100kg en 2 grote blikken bonen. Dat is dan ook meteen de voeding die de kinderen er dag in dag uit krijgen: een To, dikke pap van mais met bonensaus, jaar in jaar uit. Niet gevarieerd dus. Indien ze een waterput zouden kunnen slaan, kunnen ze ook een tuin houden en de kinderen die laten onderhouden zodat ze er andere groenten en fruit kunnen telen om hun voeding gevarieerder te maken. Naast de waterput ontbreekt het hen nog aan een overdekking om te studeren overdag (zon is snoerheet), een bibliotheek met franstalige boeken, fietsen en een transfo voor energie van zonnepanelen om te zetten naar elektriciteit vor verlichting zodat er ook 's avonds kan gestudeerd worden. tot slot is er de vraag achter een mechanische molen voor het vermalen van mais of millet, waarmee ook dorpelingen zouden kunnen werken die hen dan een kleine som hiervoor zouden betalen wat ze dan weer kunnen inzetten voor de kinderen. In Tansila hebben ze 40 kinderen moeten weigeren in school, de staat wil/kan geen school meer bijbouwen en daarom is Abbe Pierre bezig met een eigen prive project waarvan de fundering al gelegd is voor een school met 4 lokalen. Als er geld is, wordt er aan verder gebouwd en men hoopt volgend jaar de kinderen te verwelkomen, die dan zelf een eigen contributie betalen en waarvoor de staat ook een gedeelte voor rekening zal nemen. Maar de school moet eerst zelf zorgen voor lokalen en een sanitaire blok en waterput, banken stoelen etc... alvorens ze open mag gaan. Knap project, dat je leert waarderen als je heel de historie kent van het weigeren van kinderen, te weinig aan scholen etc.. Voorts nog het moederhuis bezocht met 60 geboortes per maand, vrouwen liggen er op een betegeld blok beton te wachten op de bevalling. De eerste dagen mogen ze er nog slapen op een bed waar je zelf echt niet op wil liggen, nog veel werk aan de winkel! Een vaccinatiecampagne tegen meningitis was er ook net aanwezig om iedereen tussen 0-29 jaar de prikken toe te dienen.. Zo ook enkele pasgeborenen gezien en waarachtig ze zien er zo blank uit als wij! de kleur komt pas na enige tijd.. Leuk dorpje ook waar we zeker in de toekomst nog eens naartoe willen!!

 

Verder hebben we Nouna, hoofdstad van regio bezocht. Hier kan je Poulet Televisonné eten, ofte Kip aant spit. Omdat het achter een scherm zit, hebben ze het die naam gegeven. Voorts een radiozender bezocht van de missiepost en bij de moeder van Sebastien geslapen (muskieten all the way). Later doorgereden terug naar Bobo, onderweg nog een haas gevangen in een rotskloof, klaar voor de stoofpot, om er uiteindelijk de 50 jarige verjaardag van onafhankelijkheid te vieren. Die viel eigenlijk een beetje tegen, als je al enkele Ghanese festiviteiten als de presidentsbenoeming hebt meegemaakt was dit maar een Europees stijf ogend défilé, ook in de stad later niet veel meer als wat cafehangen, we hadden ons er wel iets anders bij voorgesteld. Maar goed, toch lekker uitgerust van een zeer intensieve week op reis met Mr Sebastien.

 

Gisteren dan de bus genomen naar Ouagadougou (waga voor de vrienden), even moeten zoeken want half Burkina moest terug naar huis na de festiviteiten. Eens de bus genomen bleek er een vrouw op te zitten die enorm verzwakt was, ze reisde alleen met haar kind op de schoot en is een Peul, van het herdersvolk. Ze sprak ook niet de taal van de andere locals op de bus en moest enkele keren zwaar overgeven, kreeg naar haar voeten maar kon zich niet of moeilijk verstaanbaar maken. De kleine leek ons ook al verzwakt en we hebben hen dan wat water en bananen gegeven. De kleine moest zijn slokken eerst opsparen in de mond om het rustig naar de keel te laten sijpelen gezien deze zo droog was omdat de moeder te ziek was om haar kleine eten te geven: malaria. de moeder, zo bleek achteraf, was al dermate verzwakt dat ze niet meer voldoende moedermelk produceerde om haar kleine te voeden. Naarmate de busreis vorderde werd ze er niet beter op en hing echt als een vod in de zetel. Toen we aankwamen hebben we besloten om met haar naar een kliniek te rijden en de nodige zorgen aan te vragen. Bleek dat zowel de vrouw van 24, als de kleine van 24 maanden zwaar ondervoed zijn. De kleine weegt net 7 kg. De vrouw haar bloeddruk was nog 8 op 5. Even een relaas van hoe het er in zo'n ziekenhuis aan toegaat:

 

je komt binnen met een hyperziek iemand die elk moment als een blok ineenstuikt

men zegt je naar de kassa te gaan en eerst te betalen

je betaalt en krijgt een recu handgeschreven (tijd) waarmee je naar de dokter gaat

de dokter doet de eerste vaststellingen mondeling

de dokter vermoedt dat er behandelingen nodig zijn en richt zich tot u met de vraag of u hiervoor wil instaan, waarmee je toestemt

de dokter doet de nodige onderzoeken en ze wordt in een kamer gelegd aan baksters

later ga je naar de kassa waar je een waarborg betaalt. al die opgesoupeerd is de dag erop betaal je bij en de rest krijg je terug. Maar op die manier hebben ze toch iets zekerheid als er nog bijkomende zaken nodig zijn 's nachts.

 

Het is nu 4 uur en we gaan ze dadelijk ophalen, want ze mag naar huis met medicatie die ze nog dient in te nemen. De kleine krijgt een maand een kuur mee om er terug bovenop te komen. Er woont verre familie van haar in de buurt, die zijn opgezocht maar wouden er niets mee te maken hebben. Hard, maar wel de realiteit.

 

Morgen krijgen we ons visum voor Ghana terug en dan nemen we de bus naar ons Afrikaans thuisland Ghana, eerst een bezoek aan Mam in Kumasi en dan doorreizen naar de Stevo in Larteh.

 

Nog een wapenfeit: vroeger werden albino's en tweelingen als slechte tekens gezien. Albino geborenen werden recht de termietenheuvels ingegooid en van tweelingen werd er ook een gedood. Dit is hier nu wel niet meer zo. Voor de geinteresseerden hebben we een boek thuis liggen in het Frans over de gewoontes, tradities en gebruiken van de Senoufou. Echt goed om lezen en om je in te leven in de cultuur! Gaande van geboortes over adolescenten tot trouw, kinderen en tot slot de dood. We weten het, dat komt al in alle drie de verhalen die we geschreven hebben voor, maar dat is nu net een belangrijk deel van de Afrikaanse cultuur.

 

Cheers

An&Flip

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

8 Reacties

  1. Stef Van Hoof:
    13 december 2010
    Telkens als ik jullie verhaal lees, besef ik maar al te goed wat een luxe leven wij hier in het België hebben. An en Filip wat zijn jullie toch fantastische mensen, de vrouw met haar kindje zullen je eeuwig dankbaar blijven, anders waren zij zeker een vogel voor de kat. Het hart ligt bij jullie toch echt op de juiste plaats. Geniet nog van jullie reis, maar rust op tijd uit eh, want anders zijn jullie uitgeput in maart.
    Groetjes tante Greet
  2. Jef Willekens:
    13 december 2010
    Ik word er stil van, heel stil, als ik jullie verhaal lees.Ik begrijp Agnes nu, wanneer ze vorige week zei dat het bij haar heel erg begon te kriebelen wanneer ze jullie verhaal las en hoorde.
    An, ik denk dat dit ervaringen zijn die je niet meer zullen loslaten.
    Filip, ik voel als ik je verhaal lees, dat je met dit Afrika, met deze mensen, erg begaan bent, dat het een stuk van je leven is.
    Geniet nog met volle teugen.
    Vake.
  3. nonkel jos en tant odrada:
    16 december 2010
    Oh An als ik dit lees word ik er stil van.Ik denk dat het moeilijk is om met je twee voeten op de grond te blijven. Het is fantastisch dat jullie dat vrouwtje met haar kindje geholpen hebt. Ge voelt zo dat jullie verweven zijn met Afrika. Dat zal een reis worden om nooit meer te vergeten maar geniet er toch ook heel veel van.
    Tant Odrada en nonkel Jos
  4. Bieke Hendriks:
    16 december 2010
    Keer op keer zalig lezen An en Flip!
    "Poulet Televisonné".. Ontzettend grappig! Moet je hier in België eens proberen te bestellen op de markt, gieren!
    Jammer van het feest in Bobo, kan me voorstellen na het zien van de beelden van de Ghanese presidentsbenoeming dat dit een tegenvaller was voor jullie.
    Vrouw-en-kind verhaal, beklijvend en aangrijpend.. Maar jammer genoeg geen alleenstaand geval in het Afrikaans continent.
    Jullie 4 helpende handen hebben voor deze vrouw en haar kind in ieder geval al een wereld van verschil gemaakt! Mooi en warm gebaar..
    Alvast veel plezier in Ghana 'Tropicana'! Ze zullen weer blij zijn jullie te verwelkomen.
    (Oh ja, de Warre nog gezien in de winkel en die had blijkbaar malaria opgelopen)
    Moesten jullie niet meer online komen, alvast SUPERFIJNE en GEZELLIGE feestdagen gewenst!!
    Als jullie kunnen... toch effe belletje met de Kerst? Jullie stem horen zal ons ook deugd doen. Kerstavond vieren we thuis, met Kerstdag gaan we naar de kust met Bram's ouders.
    Geniet ervan PAR-SE.. KE
    ****L'AFRIEK SÉ MAGIEK!****
    Bram & Bieke.
  5. Paps en mams:
    17 december 2010
    Lieve kinderen,
    WAT EEN MOOI VERSLAG!
    'k zie - door m'n natte ogen - de toetsen bijna niet meer! Dït is wel de reis van jullie leven zèg!
    Het spreekwoord: " Je bent pas iemand als je iemand bent voor iemand!" is hier wel héél toepasselijk!
    Al is het maar één iemand die je ten dienste geweest bent! Prachtig! Doe ook aan voldoende zelfzorg zodat jullie het volhouden.
    Geniet, geniet, geniet...

    Mams en paps
  6. Angele:
    17 december 2010
    An Filip
    Ik krijg er koude rillingen van als ik dit lees en bewonder jullie voor je inzet tijdens je reis en denk dat je terug komt met heel veel levenservaring en een andere kijk op het leven.
    Groetjes
    Angele
  7. Paps en mams:
    17 januari 2011
    An en Filip,
    Op de vooravond van jullie tweede trektocht willen we jullie een tocht toewensen die gelijk is aan de vorige:buitengewone fijne ervaringen, lieve mensen, mooie natuur, elke dag wat anders beleven enz...
    Geniet van Zuid-Amerika! Wij kijken al uit naar jullie eerste verslag.
    Dikke knuffel,

    Paps en mams,
  8. Stef Van Hoof:
    19 januari 2011
    An en Filip,

    Intussen zijn jullie weeral een dag vertrokken en toch ben ik weeral benieuwd waar jullie nu zijn. Hopelijk kan Filip een beetje zwijgen, zodat zijn stem vlug beter wordt.(Maar in Columbia speelt Lommel niet zeker, want zo goed zijn ze ook weer niet, we hebben het op RTV kunnen zien.)We wensen jullie nog een fijne reis en geniet van al de mooie dingen, zodat wij na jullie reis weer mogen meegenieten van jullie reiservaringen. Geniet van elkaar en tot hoors.
    Tante Greet